حقوق جزا

مجموعه قواعدی که بر عکس العمل دولت در مقابل اعمال ضد اجتماعی حاکم می باشد و تا از طریق تهدید به مجازات و یا اجرای آن و یا به کار گرفتن اقدامات تامینی یا تربیتی ، اعمال مزبور را پیش گیری و عدالت نسبی و نظم امنیت برقرار می گردد. حقوق جزا در تقسیم بندی کلی تقسیم می شود به :

1: حقوق جزای بین المللی

2: حقوق جزای داخلیحقوق جزای بین المللی متشکل از مجکوعه قواعد حقوق داخلی مربوط به کیفر جرائم با بعد بین المللی است.


حقوق جزای داخلی تقسیم می شود به :

1: حقوق جزای عمومی

2: حقوق جزای اختصاصی

3: آئین دادرسی کیفریحقوق جزای عمومی در مقابل حقوق جزای اختصاصی است


حقوق جزای عمومی: به مسائل عام حقوق جزا از جمله تعریف ، تبیین جرم ، شرایط و مختصات مجازات و اقدامات تامینی ، مسئولیت جزایی ، علل موجهه و علل تشدید کننده مجازات یا کیفیات مخففه می پردازد.

حقوق جزای اختصاصی: به جرائم خاص می پردازد که طبقه بندی ، تنظیم و تفکیک عناصر هر یک از جرایم را بطور جداگانه به عهده می گیرد و مجازات و کیفیات آن را در هر مورد مشخص می کند.

ویژگیهای حقوق جزا :
1. وجود ضمانت اجراهای خاص:این ضمانت اجرا به صورت مجازات یا اقدامات تامینی و تربیتی است.این مهمترین ویژگی حقوق جزاست که متمایز کننده آن از سایر رشته ها است.واکنش بصورت شدید مجازات یا به شکل خفیف اقدامات تامینی ظلاهر می شود.

2.  الزامی بودن حقوق جزا : بدین معنا که افراد نمی توانند بر خلاف آن با یکدیگر توافق کنند.

3. کلی و عام بودن قوانین کیفری: به معنی تساوی تمام افراد در مقابل قانون است

4. سرزمینی و شخصی بودن :منظور از سرزمینی بودن قواعد حقوق جزا ، اجرای قوانین کیفری در نقاطی است که تحت سلطه و حاکمیت دولت قرار دارد.منظور از شخصی بودن قابلیت اعمال کیفر فقط در حق مرتکب استلازمه اصل سرزمینی بودن و شخصی بودن قواعد حقوق کیفری اعمال قواعد حقوق جزای داخلی کشور است، این امر قابل توافق و تغییر و سازش بین اشخاص نیست.